fot. Paweł Sowa/Wydział Prasowy UMBB
Duże podwyżki opłat za gospodarowanie odpadami i dalsze niepokojące prognozy w tym temacie zapowiadające następne wzrosty spowodowały, że Rada Miejska Bielska-Białej na sesji 28 stycznia rozpoczęła debatę o sposobie zagospodarowania odpadów w mieście. Radni przyjęli uchwałę akceptującą rozpoczęcie działań zmierzających do powstania w Bielsku-Białej instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych.
Pojawia się pytanie: o ile jeszcze zdrożeje opłata śmieciowa, która już jest wysoka, i jaką ewentualnie zastosować alternatywę dla składowania odpadów komunalnych. Głównym winowajcą drożyzny jest podatek od składowania śmieci - tzw. opłata marszałkowska, która ustalana jest przez Ministerstwo Klimatu (wcześniej Ministerstwo Środowiska). Od 2017 r. podatek za składowanie odpadów wzrósł ok. czterokrotnie - do kwoty 270 zł za tonę!!! W tych okolicznościach już 8 samorządów w Polsce - wzorem np. Wiednia - uruchomiło u siebie instalacje termicznego przekształcania odpadów komunalnych, i w efekcie obniżyło opłaty za zagospodarowanie odpadów. Na przykład w Poznaniu opłata od jednej osoby wynosi 16 złotych. Prezydent Jarosław Klimaszewski - inicjując dyskusję na temat uchwały akceptującej podjęcie działań zmierzających do powstania w Bielsku-Białej instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych – podkreślił, że proponowana uchwała jest intencyjna.
– W dochodzeniu do ostatecznej decyzji ważne są głosy nie tylko ekspertów i radnych, ale przede wszystkim mieszkańców. Dlatego uruchamiając tę procedurę, chcemy uzyskać w pierwszej kolejności wiedzę popartą doświadczeniami innych miast. Bogatsi o to, poznamy nie tylko technologie, ale i koszty. Pokaże nam to, o ile możemy zmniejszyć obciążenia dla naszych mieszkańców. Jednocześnie sam zysk, czyli oszczędności, nie jest dla nas dogmatem, gdyż liczy się przede wszystkim dobro mieszkańców – stwierdził J. Klimaszewski.
Na zaproszenie prezydenta, na sesji wystąpił ekspert Marcin Chełkowski ze spółki IVW Polska, który brał udział w budowie podobnych instalacji w Krakowie oraz Poznaniu.
Ekspert przekonywał, że lepiej odpady spalać niż składować. Oczywiście mowa jest tu tylko o śmieciach będących pozostałościami po sortowaniu, zwanych balastem. Recykling nadal będzie się odbywał, natomiast do spalenia pozostanie tylko to, czego nie da się odzyskać, np. opakowania wielomateriałowe, balast z rozbiórki odpadów gabarytowych i budowlanych. Tego typu instalacja pozwala na pozyskiwanie energii elektrycznej oraz cieplnej. W zależności od zastosowanej turbiny możliwe jest nastawienie się na jeden rodzaj energii, który trafi do odbiorców.
Po prezentacji eksperckiej radni zasypali pytaniami zarówno Marcina Chełkowskiego, jaki i prezydenta oraz pracowników Urzędu Miejskiego zajmujących się tematem zagospodarowania odpadów komunalnych. Nie sposób przytoczyć wszystkich, dlatego odsyłając zainteresowanych do nagrań z sesji RM, przedstawiamy te najczęściej powtarzane pytania. Maksymilian Pryga pytał, czy budowa instalacji zatrzyma wzrost cen, zaś Tomasz Wawak - czy podczas spalania nie dołożymy sobie do atmosfery niepotrzebnego dwutlenku węgla. Jak kształtują się ceny w miastach, gdzie funkcjonują spalarnie, pytał radny Andrzej Gacek, z kolei Jerzy Bauer martwił się, co z produktem ubocznym, czyli popiołem i pyłem.
Na pytania odpowiadał m.in. zastępca prezydenta Piotr Kucia, który wizytował instalację na Podlasiu, a wkrótce w tym samym celu wybiera się do Rzeszowa. - W miastach, w których są spalarnie, ceny kształtują się następująco: w Poznaniu 16 zł od osoby, w Białymstoku opłaty nalicza się od metrażu mieszkania, co w przeliczeniu na osobę wynosi ok. 9-11 zł – informował Piotr Kucia.
Jego zdaniem, wszystko wskazuje na to, że w efekcie zastosowania obróbki termicznej odpadów opłaty staną lub tylko nieznacznie wzrosną. W kwestii emisji dwutlenku węgla ekspert przekonywał, że dużo groźniejsze są gazy ulatniające się ze składowanych śmieci. Natomiast popioły znajdują swoje zastosowanie - na przykład przy produkcji kruszywa pod drogi. Radny Konrad Łoś pytał o terminy realizacji i koszt inwestycji; Barbara Waluś o lokalizację przyszłego zakładu obróbki termicznej odpadów, czy nie powstanie ona w Lipniku; zaś Janusz Buzek - czy więcej będziemy pozyskiwali energii cieplnej, czy elektrycznej. O żywotność instalacji pytał Piotr Ryszka, przewodniczący RM Janusz Okrzesik chciał wiedzieć, czy spalanie nie wpłynie na ograniczenie recyklingu. Pytano też o technologię, jaka zostanie zastosowana w instalacji.
W odpowiedzi prezydent Jarosław Klimaszewski przypomniał, że przedmiotem dyskusji jest uchwała intencyjna, wiec za wcześnie na rozmowę o terminach i kosztach. Zadeklarował, że lokalizacja dla inwestycji w Lipniku nie jest brana pod uwagę; zapewnił, że gdyby doszło do jej realizacji w przyszłości, to zostanie ona wykonana w najnowszych i najlepszych technologiach. Żywotność takich instalacji oceniana jest na około 25 lat, ale większość z obecnie funkcjonujących w Europie działa z niewielkimi modernizacjami 30-50 lat. W imieniu Niezależnych.BB głos zabrała radna Małgorzata Zarębska, która przedstawiła stanowisko klubu radnych.
- Niezależni zgadzają się z koniecznością rozpoczęcia publicznej dyskusji na temat budowy instalacji termicznego przekształcania odpadów w Bielsku-Białej. Traktujemy dzisiejszą uchwałę jako początek analiz i konsultacji, które pozwolą nam uzyskać odpowiedzi na wiele pytań dotyczących ekonomicznego i ekologicznego sensu takiego przedsięwzięcia. Uważamy, że w tak ważnej i kontrowersyjnej sprawie ostateczna decyzja powinna być podjęta przez mieszkańców miasta. Po zakończeniu analiz i konsultacji Niezależni.BB zgłoszą projekt uchwały w sprawie referendum lokalnego - zakończyła radna. Dyskusja nad zagadnieniem była długa i praktycznie uczestniczyli w niej wszyscy radni. Ostatecznie Rada Miejska przyjęła uchwałę intencyjną głosami 17 radnych (kluby Wspólnie dla Bielska-Białej, Niezależni.BB oraz Marcin Litwin z PiS), przeciw zagłosowała Barbara Waluś (PiS), od głosu wstrzymali się Piotr Ryszka, Janusz Buzek, Andrzej Gacek, Edward Kołek i Konrad Łoś (wszyscy PiS). Nieobecni byli Jacek Krywult i Krzysztof Jazowy (Wspólnie dla Bielska-Białej).
Zgodnie z deklaracją prezydenta Jarosława Klimaszewskiego, działania wynikające z podjętej uchwały mają zostać zrealizowane w ciągu roku.
Ze względu na ważność tematu przedstawiamy w całości podjętą uchwalę intencyjną wraz z uzasadnieniem, przypominając, że nie przesądza ona o powstaniu w Bielsku-Białej instalacji termicznego zagospodarowania odpadów: Rada Miejska w Bielsku-Białej uchwala, co następuje: § 1. Wyraża się akceptację dla podjęcia działań zmierzających do realizacji planowanej inwestycji termicznego zagospodarowania odpadów, to jest powstania na terenie Bielska-Białej instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych z wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepła, w tym w szczególności podjęcia działań w zakresie wykonania stosownych konsultacji i analiz zmierzających do realizacji ww. przedsięwzięcia. W uzasadnieniu czytamy: Z uwagi na potrzebę zapewnienia kompleksowości funkcjonowania w Bielsku-Białej systemu gospodarki odpadami komunalnymi, obejmującego zbieranie, odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych w instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów uzasadnienie znajduje realizacja inwestycji mającej na celu budowę instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych frakcji resztkowej – będącej elektrociepłownią wykorzystującą paliwo alternatywne powstające w procesach mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych. Doświadczenia krajowe wskazują, że termiczne przekształcanie frakcji powstającej po procesach przetwarzania odpadów komunalnych z jednoczesnym odzyskiem energii może stanowić klucz do zahamowania tendencji wzrostowej cen przetwarzania odpadów komunalnych. W ramach funkcjonującej instalacji komunalnej Zakładu Gospodarowania Odpadami S.A. w Bielsku-Białej powstają m.in. odpady frakcji resztkowej stanowiące pozostałość poprocesową, posiadające wartość opałową, umożliwiającą ich wykorzystanie jako nośnika energii w procesie odzysku energetycznego. Mając na uwadze powyższe, za uzasadnione należy uznać ww. działania zmierzające do przygotowania inwestycji budowy własnej instalacji do odzysku termicznego energii z wykorzystaniem paliwa alternatywnego jakim są odpady. Działania w zakresie realizacji przedsięwzięć zmierzających do powstania na terenie Bielska-Białej instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych z wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepła obejmować będą w szczególności: 1. przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych; 2. wybór lokalizacji inwestycji; 3. przeprowadzenie wstępnych analiz prawnych, technicznych i finansowych; 4. zlecenie sporządzenia studium wykonalności projektu.
Jacek Kachel
