fot. Paweł Sowa/Wydział Prasowy UMBB
13 maja w sali sesyjnej bielskiego Ratusza podsumowano drugi etap rozbudowy Systemu Zrządzania Ruchem w Bielsku-Białej ITS BB oraz uzyskane efekty.
W spotkaniu uczestniczyli prezydent Bielska-Białej Jarosław Klimaszewski, jego zastępca Przemysław Kamiński oraz radni Rady Miejskiej - Urszula Szabla, Andrzej Gacek, Rafał Ryplewicz i Bronisław Szafarczyk. Obecni byli również posłowie Małgorzata Pępek i Mirosław Suchoń oraz specjaliści od ruchu drogowego i wykonawcy projektu, którzy przedstawili oba etapy rozbudowy ITS i nakreślili dalsze możliwości jego rozwoju.
- To jest ważny moment, kiedy oddajemy coś, co jest niezwykle użyteczne dla naszych mieszkańców. Cieszą nas najnowocześniejsze rozwiązania techniczne, jakie tutaj zastosowano, które pokazują nasze miasto jako nowoczesne, europejskie i innowacyjne. To ważne, jednak dla nas najważniejsze jest to, by te wszystkie nowinki techniczne służyły naszym mieszkańcom oraz turystom, którzy nas odwiedzają – powiedział prezydent Bielska-Białej Jarosław Klimaszewski. – Niejednokrotnie mieszkańcy dziękowali za tablice informacyjne czy aplikacje, które ułatwiają im życie. Kiedy do tego dodamy upłynnienie ruchu i sprawniejsze poruszanie się po mieście, to widzimy, że to rozwiązanie przynosi bardzo wymierne korzyści - dodał prezydent.
Dyrektor Wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej Natomiast Christopher Todd w nadesłanej wiadomości stwierdził: - Wykorzystanie nowych technologii cyfrowych na rzecz poprawy bezpieczeństwa osób oraz zrównoważonego rozwoju staje się dziś standardem europejskim. Ta dwuetapowa inwestycja dofinansowana z budżetu Unii Europejskiej w kwocie 20 mln złotych przyczyni się niewątpliwie do zapewnienia mieszkańcom Bielska-Białej komfortu korzystania z transportu miejskiego na najwyższym poziomie, a kierowcom umożliwi lepsze poruszanie się po mieście, dzięki zaawansowanym rozwiązaniom technologicznym, których celem jest udrażnianie ruchu drogowego. Jestem przekonany, że ta inwestycja wyraźnie przyczyni się do realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu, za co serdecznie dziękuję wszystkim zaangażowanym w jej realizację i gratuluję tak wyjątkowego projektu.
W drugim etapie rozbudowy ITS w Bielsku-Białej, prowadzonym w latach 2020-2021, do już istniejącego systemu sterowania włączono kolejne 18 skrzyżowań na głównych miejskich arteriach. Na przystankach autobusowych zainstalowano kolejne 15 tablic dynamicznej informacji pasażerskiej (DIP). W ramach projektu pojawiły się także zupełnie nowe elementy – 15 tablic naprowadzających na miejskie parkingi. Urządzenia z elektronicznymi wyświetlaczami rozlokowano na newralgicznych wjazdach do centrum Bielska-Białej. Tablice informują kierowców o liczbie wolnych miejsc postojowych na sześciu miejskich parkingach, a strzałkami wskazują kierunek, w którym dany parking się znajduje. Siedem z wymienionych urządzeń zainstalowano bezpośrednio przy wjazdach na parkingi. Parkingi wyposażono w czujniki mierzące liczbę wolnych miejsc.
Etap drugi to także trzy tablice zmiennej treści (VMS) informujące kierowców o utrudnieniach w ruchu. Zlokalizowane są na ulicach: Krakowskiej, Bystrzańskiej oraz Cieszyńskiej. Miejski Zarząd Dróg zainstalował także kamery monitoringu wizyjnego na osiemnastu skrzyżowaniach i piętnastu tablicach przystankowych (na każdej po dwie kamery). Dodatkowo 50 kamer rozlokowano na głównych wlotach do miasta, w tunelu Hulanka oraz trzech przejściach podziemnych. Tak rozbudowany system informatyczny nie tylko umożliwia sprawniejsze zarządzanie komunikacją i ruchem, ale także pozwala na natychmiastową reakcję na pojawiające się niebezpieczne sytuacje drogowe.
Przykładowo system monitoringu w tunelu pod rondem Hulanka informuje w trybie alarmu o zatrzymaniu w nim pojazdu lub pojawieniu się osoby pieszej. Kamery i czujniki na wlotach do miasta odczytując tablice rejestracyjne pojazdów dostarczają danych do monitorowania natężenia ruchu tranzytowego przez miasto z podaniem obciążenia na poszczególnych arteriach. Cały zaś system stanowi spójne narzędzie do monitorowania bezpieczeństwa mieszkańców oraz powiadamiania odpowiednich służb w sytuacjach zagrożenia. Dzięki inteligentnym systemom upoważnione służby są w stanie określić, w którym kierunku opuściło miasto np. skradzione auto.
Dzięki realizacji zadania Rozbudowa Inteligentnego Systemu Transportowego w Bielsku-Białej zastosowano nowe metody pomiaru zajętości parkingów, a także zaimplementowano innowacyjny mechanizm w skali kraju pozyskiwania danych wprost z serwerów światowego potentata internetowego Google. Dzięki współpracy z polskim biurem koncernu tablice zmiennej treści, pokazujące czasy dojazdu do określonych węzłów w mieście, mierzą natężenie ruchu on-line, bez potrzeby instalowania dodatkowych czujników i oprogramowania podnoszącego koszty całego systemu. W efekcie II etap rozbudowy ITS BB to dodatkowe 15 tablic informacji przystankowej, 15 tablic informacji parkingowej, nowoczesny monitoring tunelu Hulanka, 131 dodatkowych kamer w systemie, 3 tablice zmiennej treści i 34 km spinających to wszystko światłowodów, dostarczających danych do Centrum Zarzadzania Ruchem w Miejskim Zarządzie Dróg.
Dzięki ITS BB zwiększyła się płynność i bezpieczeństwo ruchu drogowego. To zasadnicza, ale nie jedyna korzyść z wdrożenia Systemu Zrządzania Ruchem w Bielsku-Białej. Dane pozyskiwane z rozbudowanego systemu zwiększają także bezpieczeństwo wszystkich mieszkańców miasta. Ułatwiają bowiem dokumentację niebezpiecznych sytuacji i identyfikację popełniających wykroczenia osób. Systemy tego typu niejednokrotnie przyczyniły się do odnalezienia zaginionych osób i mienia. Są także przydatne podczas aktywacji systemu Child Alert.
System Zrządzania Ruchem w Bielsku-Białej ITS BB to projekt szyty na miarę. Zaprojektowano go bowiem tak, aby w przyszłości wciąż mógł się rozwijać. Zarówno poprzez dołączanie nowych obszarów miasta, jak i dodawanie nowych funkcji. Modułowość poszczególnych podsystemów pozwala na wzbogacanie zakresu ich działania. Przykładowo podsystem związany z aplikacjami mobilnymi można rozbudować o funkcjonalność umożliwiającą rezerwację wolnego miejsca na parkingu (umieszczonym w systemie) czy naprowadzenie GPS na konkretny plac parkingowy w mieście. Możliwości wciąż przybywa, a bielski system ITS jest otwarty i gotowy na rozwój w miarę potrzeb miasta i jego mieszkańców.
Oba etapy realizacji ITS były współfinasowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. Etap II, czyli Rozbudowa Inteligentnego Systemu Transportowego w Bielsku-Białej, realizowany był przez Miejski Zarząd Dróg w Bielsku-Białej. Wartość całkowita etapu II to 14 474 297,93 zł, w tym dofinansowanie unii Europejskiej - 8 505 232,11 zł.
Aby zobaczyć w pełni, jak zmieniło się przez ITS miasto, warto przypomnieć, co zostało zrealizowane podczas pierwszego etapu. Etap I był częścią przedsięwzięcia realizowanego wspólnie przez Miejski Zarząd Dróg w Bielsku-Białej i Miejski Zakład Komunikacyjny w Bielsku-Białej w ramach zadania inwestycyjnego Rozwój Zrównoważonego Transportu Miejskiego w Bielsku-Białej. Wartość całkowita etapu I realizowanego przez MZD wyniosła 14 760 555,06 zł, w tym dofinansowanie UE - 11 470 070,63 zł.
Pierwszy etap budowy systemu ITS BB prowadzony w latach 2017-2018 w ramach zadania inwestycyjnego Rozwój Zrównoważonego Transportu Miejskiego w Bielsku-Białej objął 18 kluczowych sygnalizacji świetlnych w mieście. Zakres jego działania mieścił się w korytarzu północ – południe, od Sarniego Stoku po skrzyżowanie ul. Partyzantów – al. gen. Władysława Andersa – ul. gen. Tadeusza Bora Komorowskiego wraz z odgałęzieniem: ul. ks. Stanisława Stojałowskiego do ul. Żywieckiej i ul. Krakowskiej. Prócz modernizacji sygnalizacji świetlnych na skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych ITS BB objął również instalację nowych pętli indukcyjnych służących do detekcji pojazdów zbliżających się do sygnalizacji. Inwestycja pozwoliła na wdrożenie mechanizmu nadawania priorytetu dla pojazdów komunikacji miejskiej, dzięki czemu zwiększono płynność przejazdu przez skrzyżowania, co ostatecznie przełożyło się na poprawę punktualności w stosunku do rozkładu jazdy.
Dzięki możliwości monitorowania pozycji taboru w komunikacji publicznej istnieje możliwość optymalizacji siatki połączeń i reakcji na ewentualne utrudnienia w ruchu. Na 22 przystankach zainstalowano tablice dynamicznej informacji pasażerskiej (DIP) dostarczających danych o rzeczywistych czasach przyjazdu autobusów. Dzięki głosowemu odczytowi komunikatów tablice wspierają osoby z dysfunkcją wzroku. Informacja pasażerska z nowymi funkcjonalnościami dostępna jest również na dedykowanym portalu internetowym rozklady.bielsko.pl. Dla pasażerów, kierowców oraz innych użytkowników ruchu, poza tablicami informacji pasażerskiej oraz portalem transportowym, udostępniony jest również dedykowany internetowy serwis związany z ruchem drogowym its.bielsko.pl. Tu uzyskać można informacje o aktualnym zatłoczeniu na ulicach objętych systemem ITS, a także utrudnieniach drogowych w mieście.
Elementy systemu ITS łączy dedykowana sieć światłowodowa łącząca całość z Centrum Zarzadzania Ruchem zlokalizowanym w siedzibie Miejskiego Zarządu Dróg w Bielsku-Białej.
JacK
Artykuł powstał na podstawie materiałów przygotowanych przez Miejski Zarząd Dróg oraz Wydział Funduszy Europejskich Urząd Miejski w Bielsku-Białej.
