Rozpoczął się 5783 rok

na zdjęciu moment zapalenia menory fot. Dariusz Gajny

Shana Tova – życzenie dobrego nowego roku rozbrzmiewało 26 września w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej. Tak, w tradycji żydowskiej rozpoczął się właśnie nowy, 5783 rok. Z tej okazji społeczność żydowska naszego miasta zaprosiła swoich członków i gości na świąteczne spotkanie.

Obyś został zapisany na dobry rok i dobre życie - to kolejne składane na początku nowego żydowskiego roku życzenia. Przytoczyła je Dorota Wiewióra, przewodnicząca bielskiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, ostatnio ponownie wybrana na czteroletnią kadencję przez zarząd GWŻ. Żydowskie święto nowego roku - Rosz ha-Szana – nazywane jest także Dniem Sądu, ponieważ przypomina o stworzeniu świata i że od tego momentu zaczął płynąć czas. Nazywane jest także w Polsce Świętem Trąbek, bo w dniu sądu mają wg tradycji rozbrzmiewać trąby. 

Rozpoczęcie nowego roku to czas rozrachunku z rokiem poprzednim, dlatego jeśli ktoś zawinił wobec kogoś, powinien go przeprosić.
- Jeśli zawiniłam wobec kogoś, to bardzo przepraszam – powiedziała do zebranych w siedzibie GWŻ Dorota Wiewióra. – Pragnę też poinformować, że uchwałą zarządu nasi wolontariusze – Darek Gajny i Kuba Nowak – zostali honorowymi członkami GWŻ. Gdyby nie oni, nie byłoby tych pięknych koncertów w sali na cmentarzu żydowskim, nie zostałoby wyremontowane ogrodzenie cmentarza, które sfinansowali Urząd Miejski w Bielsku-Białej i konserwator zabytków. Dzięki pracy wolontariuszy uzyskaliśmy 160 tys. zł ministerialnej dotacji na naprawę nagrobków na cmentarzu – dodała przewodnicząca GWŻ.

Dorota Wiewióra wspominała także wydarzenia poprzedniego roku, m.in. dewastację nagrobków na cmentarzu żydowskim oraz solidarność i pomoc okazywane przez wiele osób z różnych środowisk po tym fakcie.

- Trudne czasy przed nami, ale mając takie miasto, damy radę – stwierdziła przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej. Dziękowała za współpracę obecnym na spotkaniu dyrektorkom instytucji kultury – Bielskiego Centrum Kultury im. Marii Koterbskiej Małgorzacie Chełchowskiej-Rak oraz Galerii Bielskiej BWA Agacie Smalcerz. Przypomniała, że pawilon BWA stoi na miejscu zburzonej w 1939 r. synagogi. Dorota Wiewióra zachęcała zebranych do zapoznania się z najnowszym nabytkiem Kolekcji Sztuki Galerii Bielskiej BWA – obrazem Wilhelma Sasnala Maus 1, nawiązującym do kultowego komiksu Arta Spiegelmana Maus. Zakup obrazu Maus 1 był współfinansowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowa kolekcja sztuki współczesnej oraz miasto Bielsko-Biała. Podziękowania D. Wiewióra złożyła również na ręce naczelniczki Wydziału Edukacji i Sportu Urzędu Miejskiego Ewy Szymanek-Płaskiej za pomoc w przygotowaniu Akcji Żonkile w dzień pamięci o wybuchu powstania w getcie warszawskim.

Na uroczystości w GWŻ - ze względu na inne obowiązki - nie było prezydenta Jarosława Klimaszewskiego, pojawiła się natomiast jego żona Ewa oraz żona zastępcy prezydenta miasta Adama Ruśniaka – Katarzyna.
--Bardzo proszę słuchać melodii, żeby zanucić je później mężom – żartowała Dorota Wiewióra, zapraszając wszystkich na świąteczny koncert, który wypełnił międzynarodowy projekt Sentido. Usłyszeliśmy m.in. tradycyjne żydowskiej pieśni w interesującym orientalnym wydaniu oraz songi Agnieszki Osieckiej ze spektaklu Sztukmistrz z Lublina.

Później, jak na świąteczny wieczór przystało, rozpoczęła się uczta. Każde święto żydowskie ma swoje potrawy. Z okazji Rosz ha-Szana Żydzi jedzą tylko okrągłe chałki, których kształt ma symbolizować toczący się bez przeszkód nowy rok, i maczają je w miodzie, a nie jak zwykle - w soli. Na stole tego dnia pojawiają się także inne słodycze, żeby rok był słodki, także cymes – plastry marchwi przygotowane z cynamonem, daktyle i granaty. Podobno granat ma 613 ziaren – tyle, ile jest przykazań w Torze – biblijnym pięcioksięgu. Podawane są także pierogi z mięsem – ich nadzienie symbolizuje twardą sprawiedliwość.

Agata Wolna

 

 

Na zdjęciu przemawia Dorota Wiewióra
Przemawia Dorota Wiewióra, fot. Dariusz Gajny
na zdjęciu Sentido
Sentido, fot. Dariusz Gajny
Na zdjęciu publiczność spotkania
fot. Dariusz Gajny