fot. Paweł Sowa / Wydział Prasowy UMBB
80 lat obecności Związku Polskich Artystów Plastyków w Bielsku-Białej, ślady pierwszych właścicieli zamku, spotkanie z Bogdanem Frymorgenem czy wystawa Skarby Ziemi w Starej Fabryce - to tylko kilka tematów, które były prezentowane podczas niedawnej konferencji prasowej w Muzeum Historycznym w Bielsku-Białej.
Kolejne propozycje dla odwiedzających MHBB przedstawiła dyrektor placówki Iwona Purzycka wraz ze swoimi pracownikami.
Już wkrótce Skarby Ziemi i Industriada
7 czerwca rusza kolejna edycja Industriady – święta Szlaku Zabytków Techniki. Również w Bielsku-Białej, w Starej Fabryce – jednym z czterech oddziałów Muzeum Historycznego. Każda Industriada ma swój motyw przewodni, co roku inny. Tym razem są nim Skarby Ziemi. Chodzi oczywiście o naturalne zasoby naszej planety, od czasów prehistorycznych wykorzystywane przez człowieka do budowy, łowiectwa i obrony, wyrobu przedmiotów użytkowych.
Podczas Industriady, w Starej Fabryce, zaprezentowana zostanie wystawa pt. Rudy, skały i solanki – zapomniane skarby Beskidu. To przygotowana przez Bożenę i Bogusława Chorążych z Działu Archeologii Muzeum ekspozycja, prezentująca obiekty z pięciu różnych kategorii – rudy żelaza, piaskowce i rogowce, wyroby z gliny, obiekty dotyczące solowarstwa oraz przetwórstwa skał wapiennych i piaskowcowych, czyli bogactw naturalnych występujących i eksploatowanych na terenie Beskidów w przeszłości, a w niektórych przypadkach do dnia dzisiejszego.
- Wystawa będzie modułowa, a na każdy z modułów złożą się gabloty zawierające poszczególne kategorie grup surowcowych oraz bogato ilustrowane tablice z informacją o tradycji, sposobach eksploatacji i przetwarzania tych bogactw - informował Bogusław Chorąży.
Na dużej powierzchni ekspozycyjnej Starej Fabryki kuratorzy wystawy przedstawią techniki dawnej produkcji poprzez rekonstrukcję kotlinkowego pieca do wytopu żelaza, paleniska solowarskiego, pracowni garncarskiej itp.
Prezentacji zapomnianych skarbów Beskidu, ale tylko w dniu Industriady, towarzyszyć będą wykłady dr. Ryszarda Chybiorza, geologa, emerytowanego pracownika naukowego Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, oraz kuratorów wystawy. Poruszą one tematy m.in. dawnych tradycji wydobycia rud żelaza na naszym terenie i działalności hutniczej, wykorzystania surowców skalnych na terenie Beskidu od pradziejów do czasów współczesnych, oraz solowarstwa, co ma związek z ostatnio przeprowadzonymi badaniami archeologicznymi w miejscowości Sól, w gminie Rajcza, w wyniku których odkryto obecność źródeł solankowych na Żywiecczyźnie.
Choć Industriada trwa tylko jeden dzień, Rudy, skały i solanki… będą obecne w Starej Fabryce cały tydzień – do 14 czerwca.
Wstęp na Industriadę: 5 zł.
Spotkanie z Bogdanem Frymorgenem
Bohaterem spotkania 12 czerwca o godz. 20.00 w Salonie Muzycznym Zamku Książąt Sułkowskich będzie Bogdan Frymorgen.
- Bogdan Frymorgen jest polskim dziennikarzem, fotografem, kuratorem i pisarzem mieszkającym w Wielkiej Brytanii. Urodził się w Komorowicach, dziś to dzielnica Bielska-Białej. Przed wyjazdem z kraju studiował anglistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Przez dwadzieścia cztery lata pracował dla Serwisu Światowego BBC. Od 1998 roku jest korespondentem radia RMF FM w Londynie. Współpracuje z wieloma instytucjami kulturalnymi w Polsce. Jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików oraz rady nadzorczej Żydowskiego Muzeum Galicja w Krakowie. Frymorgen jest autorem licznych albumów fotograficznych i wystaw. W jego twórczości literackiej często pojawiają się refleksje na temat pamięci, historii i osobistych doświadczeń. Dotychczas nakładem krakowskiej oficyny Austeria ukazało się dziesięć książek Bogdana Frymorgena - mówiła dyrektor Iwona Purzycka, prezentując sylwetkę zaproszonego gościa.
Śladami pierwszych właścicieli zamku
Nie wszyscy wiedzą, ze w lutym 2025 r. zbiory Działu Historii MHBB zostały wzbogacone o nowy nabytek - spisany 20 kwietnia 1569 r. na pergaminie dokument dotyczący pożyczki 750 talarów dla księcia cieszyńskiego Fryderyka Kazimierza. Widnieją na nim nazwiska znamienitych osobistości - Fryderyka Kazimierza, księcia cieszyńskiego i na Wielkim Głogowie; Mikołaja Karwińskiego z Karwiny na Wielkich Kończycach, marszałka Księstwa Cieszyńskiego i Macieja Pilara z Pilchu na Otrębowie, którzy poświadczają, że gmina miasta Frysztad kredytu poręcza, oraz nazwiska szlachcica Jerzego Rzesza i jego żony Elżbiety, którzy tegoż kredytu udzielają.
Ten dokument jest nie tylko częścią historii Piastów cieszyńskich, pierwszych właścicieli Bielska i zamku, ale równocześnie najstarszym eksponatem pergaminowym, jaki posiada muzeum. Można go oglądać do 3 sierpnia zobaczyć przy wejściu na ekspozycję stałą, na pierwszym piętrze, w południowym skrzydle Zamku Książąt Sułkowskich.
Splecione światy
Projekt Splecione światy. 80 lat ZPAP w Bielsku-Białej zaprezentowała kierownik Działu Sztuki i Rzemiosła Artystycznego MHBB Teresa Dudek-Bujarek.
Warto pamiętać, że historia Bielskiego Okręgu ZPAP od początku związana jest z muzeum. Pierwszą siedzibą artystów zrzeszonych w tej organizacji był Zamek Sułkowskich. Dlatego właśnie w Muzeum Historycznym dostępna będzie – w dniach od 12 czerwca do 28 września - wystawa prac 25 artystek i artystów zrzeszonych w lokalnym okręgu ZPAP, nagrodzonych i nominowanych do corocznej Nagrody Artystycznej Prezydenta Miasta Bielska-Białej Ikar. O tym wydarzeniu napiszemy więcej, gdy będzie się zbliżał jego termin.
Zeszyty Sułkowskich
Na 26 lipca zaplanowano uroczyste obchody 170. rocznicy poświęcenia kaplicy zamkowej św. Anny oraz promocję najnowszego numeru Zeszytów Sułkowskich. Wezmą w niej udział autorzy artykułów zamieszczonych w zeszytach – Grzegorz Madej, Bożena i Bogusław Chorążowie oraz Karol Sienkiewicz.
Czwarte Zeszyty Sułkowskich zostały wydane w tym roku, zawierają trzy duże artykuły: Kaplica Zamkowa Książąt Sułkowskich pw. św. Anny w Bielsku-Białej. Stan na rok 2023 autorstwa kierownika Działu Historii Muzeum dr. Grzegorza Madeja, Podtoruński majątek księżnej Marii Sułkowskiej w dobie reformy rolnej II RP Karola Sienkiewicza z toruńskiego oddziału Związku Szlachty Polskiej, oraz Kaplica pw. św. Anny w świetle badań archeologicznych Bożeny i dr. Bogusława Chorążych z Działu Archeologii MHBB. Publikacja ma 112 stron, jest w oprawie miękkiej ze skrzydełkami, zawiera indeks nazwisk, kosztuje 29 zł.
Jacek Kachel
Przy pisaniu tekstu skorzystano z materiałów prasowych Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej.
