fot. Jacek Kachel Wydział Prasowy UM w BB
W sali koncertowej Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych odbyła się 16 września uroczysta gala z okazji obchodzonego w 2022 roku jubileuszu 120. rocznicy powstania Domu Polskiego i Spółdzielni Mieszkaniowej Strzecha w Bielsku-Białej. Wcześniej odsłonięto dwa murale i przekazano do użytku jubileuszową ławeczkę, odbyły się – festyn, wystawa i debata historyczna, które sprawiały, że jubileusz był świętem całego miasta, a nie tylko jednej spółdzielni.
Zebranych na gali przywitał prezes zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej Strzecha Jacek Żołubak, który w krótkim przemówienie podkreślił, że ten jubileusz jest otulony biało-czerwonymi barwami, a jego zasięg obejmuje nie tylko jedną spółdzielnie, ale całe miasto oraz region. Podziękował również wszystkich, którzy tworzyli kiedyś spółdzielnię i tym, którzy dzisiaj tworzą jej obraz. O tym, jak zmieniała się spółdzielnia i jakie były jej losy oraz teraźniejszość - opowiadały cztery fragmenty filmu oraz wystawa historyczna.
Władze samorządowe Bielska-Białej reprezentowali zastępca prezydenta Adam Ruśniak oraz radni Rady Miejskiej: Piotr Ryszka i Krzysztof Jazowy. Obaj panowie w podwójnej roli, gdyż Krzysztof Jazowy jest równocześnie szefem Rady Nadzorczej SM Strzecha, a Piotr Ryszka pełni funkcję członka zarządu Stowarzyszenia Dom Polski. Z okazji jubileuszu Krajowa Rada Spółdzielcza uhonorowała prezydenta Bielska-Białej Jarosława Klimaszewskiego tytułem Samorządowiec- Spółdzielca. Wiceprezes Zarządu Krajowej Rady Spółdzielczej w Warszawie Tomasz Jórdeczka wręczył odznaczenia Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego nadane uchwałą Krajowej Rady Spółdzielczej. Wyróżnieni zostali: Zbigniew Czyżak, Marek Drwiła, Anna Gąsiorek, Aleksandra Jurasz, Lidia Kozik, Agata Kropielnicka, Danuta Ryrych, Krzysztof Sadłek, Jadwiga Szumińska, Elżbieta Szymalska, Jolanta Witos i Maria Zemanek. Złote Odznaki Spółdzielczość Polska otrzymali - Jacek Żołubak, Janusz Kopeć, Anna Lepak, Irena Sawaryn i Ewa Warchał.
Rada Nadzorcza i Zarząd SM Strzecha przygotowały specjalne Spiżowe Klucze Strzechy Nobilis nadano z okazji jubileuszu 120 lat powstania Domu Polskiego i Spółdzielni Mieszkaniowej Strzechaw Bielsku-Białej. To zaszczytne wyróżnienie otrzymało kilkanaście osób pracujących obecnie i związanych w przeszłości ze spółdzielnią. Wyjątkowe odznaczenie otrzymało też kilku lokalnych działaczy społecznych, kulturalnych, samorządowych, miedzy innymi prezydent Jarosław Klimaszewski oraz członkowie spółdzielni: przewodniczący Rady Nadzorczej SM Strzecha i radny RM Krzysztof Jazowy, były przewodniczący Rady Nadzorczej SM Strzecha i radnym RM Konrad Łoś, artysta plastyk prof. Michał Kliś, filmowiec i publicysta Stanisław Janicki i przewodnicząca Rady Osiedla Wojska Polskiego, była członkini rad nadzorczych wielu kadencji, przewodnicząca Rady Senioralnej Miasta Bielska-Białej Elżbieta Rosińska.
Spotkanie w Sali koncertowej szkoły muzycznej zakończył koncert Orkiestry Kameralnej Beskid SoundProject pod batutą Sebastiana Niemczyckiego.
Dom Polski to miejsce, którego celem było rozbudzanie i pielęgnowanie polskości wśród obywateli Bielska i okolic na początku XX wieku, kiedy to Bielsko było pod silnym wpływem Niemców i niemieckiej kultury. Został założony w 1902 roku przez księdza Stanisława Stojałowskiego prowadzącego Spółkę pomocy ochrony narodowej - stowarzyszenie z ograniczona poręką w Białej. Swoją siedzibę Dom Polski miał w Bielsku miał przy ulicy Blichowej 40 (dzisiejsza ulica Partyzantów) i był miejscem, które zrzeszało polskie organizacje polityczne i kulturalne.
Po pierwszej wojnie światowej Dom Polski zmienia się w Polską Strzechę. Jednak nie było to takie proste, gdyż sytuacja społeczno-polityczna dopiero się kształtowała. Przynależność Bielska do Polski nie dla wszystkich była jasna i oczywista. Na dodatek niepewna sytuacja gospodarcza i finansowa oraz straty osobowe członków spółdzielni podczas działań wojennych sprawiły, że praktycznie nie podejmowano większej aktywności. Dopiero wyjaśnienie sprawy politycznych w 1922 roku sprawiło, że Spółka pomocy ochrony narodowej - stowarzyszenie z ograniczona poręką w Białej będąca właścicielem Domu Polskiego w Bielsku - została na walnym zgromadzeniu członków 28 grudnia 1922 r. statutowo przekształcona, zgodnie z polska ustawią o spółdzielniach, w spółdzielnię pod nazwą Polska Strzecha. W statucie wpisano, że pierwszym celem Polskiej Strzechy jest budowanie i organizowanie domów ludowych na kresach południowo-zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej. Pełniła jednak rolę nie tylko ośrodka działalności politycznej, ale także centrum społeczno-kulturalnego nieprzerwanie do 1939 roku. Po II wojnie światowej w 1954 roku spółdzielnia przyjęła oficjalną nazwę Spółdzielnia Mieszkaniowa Strzecha.
Historyczny budynek Domu Polskiego całkowicie zburzono w 1975 roku, kiedy tworzono trasę komunikacyjną Katowice-Szczyrk.
JacK
